Το έργο του Βιτσέντζου Κορνάρου Ερωτόκριτος βρίσκει μια νέα, πιο ελεύθερη διάσταση, μέσα σε μια μουσική παράσταση με αφήγηση και εικαστικό μέρος, προκειμένου ο θεατής να αποκτήσει μια ολοκληρωμένη εικόνα για την πλοκή του. Ειδικότερα η μουσική της παράστασης εστιάζει σε σύγχρονες, πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις και σε μια πολυδιάστατη ενορχηστρωτική προσέγγιση, οι οποίες προκύπτουν από τη συνεργασία, τη συλλογικότητα και τις διαπολιτισμικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των καλλιτεχνών, στοιχεία που διαχρονικά χαρακτηρίζουν το έργο του Μουσικού Εργαστηρίου Λαβύρινθος.
Η καλλιτεχνική σύγκρουση που γνώρισε η ρομαντική εποχή, ανάμεσα στους συνθέτες της, με έντονες κοινωνικές προεκτάσεις, αναδεικνύεται μέσα από ένα σπάνιο ρεσιτάλ πιάνου του Γιώργου-Εμμανουήλ Λαζαρίδη σε συνδυασμό με την πρωτότυπη κινησιολογική συνερμηνεία δύο χορευτριών επί σκηνής, της Θεανώς Ξυδιά και της Ναταλίας Μπάκα.
Η παράσταση Ο πόλεμος των ρομαντικών επιχειρεί να ταξιδέψει το κοινό στα μέσα του 19ου αιώνα, με άξονα τη σύγκρουση ανάμεσα στη μουσική αισθητική του Γιοχάννες Μπραμς και του Φραντς Λιστ.
Στο πλαίσιο αυτό θα παρουσιαστούν δύο εμβληματικά έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου, οι τέσσερις μπαλάντες του Μπραμς και η σονάτα σε σι ελάσσονα του Λιστ, που απηχούν δύο εντελώς διαφορετικές, ενδεχομένως αντικρουόμενες μουσικές προσεγγίσεις, οι οποίες έπαιξαν καίριο ρόλο στη μετέπειτα εξέλιξη της μουσικής. Η συνθήκη του ιστορικού χώρου, του Πύργου Μπαζαίου, μνημείου του 17ου αιώνα στην ενδοχώρα της Νάξου, θα λειτουργήσει ως το πλαίσιο όπου θα αναπτυχθεί ο διάλογος μουσικής και σώματος, σε ένα ενιαίο σύνολο.
Εκεί στα ελληνόφωνα χωριά της πεδιάδας του Σαλέντο (Νότια Ιταλία) ακούγεται μέχρι σήμερα μια συγκλονιστική παράδοση, μύθος μαζί και πραγματικότητα, που σχετίζεται με τη θεραπεία της γυναίκας από την επήρεια του τσιμπήματος της φαρμακερής αράχνης. Πρόκειται για το φαινόμενο του ταραντισμού.
Η παράσταση La tarantata των Encardia έχει αφετηρία και έμπνευση το πρόσωπο της γυναίκας στις απομακρυσμένες περιοχές του ιταλικού Νότου και κατ’ επέκτασιν της γυναίκας του «κόσμου», σαν αποδέκτη και αφομοιωτή όλων των «συγκρούσεων» που η κοινωνία ή το άμεσο περιβάλλον επιφυλάσσει. H γυναίκα ερωμένη, η γυναίκα μάνα, η γυναίκα σύζυγος, η γυναίκα της προσφυγιάς και του πολέμου, η γυναίκα του πόθου ή της εγκατάλειψης, η γυναίκα… «Ταραντάτα»! Κι όσο η σύγκρουση μεταβάλλεται σε ψυχικό δηλητήριο, αυτή το «ξορκίζει» και οδηγείται στη λύτρωση χορεύοντας εκστατικά, κάτω από τους ρυθμούς των μουσικών-θεραπευτών. Η παράσταση ολοκληρώνεται με τη συμμετοχή του κοινού σε έναν λυτρωτικό χορό με σαφή αναφορά στο φαινόμενο του ταραντισμού.
Η θαυμαστή ιστορία του Χορ-χορ Αγά είναι μια μουσική παράσταση θεάτρου σκιών σε σύνθεση Αποστόλη Κουτσογιάννη, κείμενο Μάριου Χατζηπροκοπίου και σκηνοθεσία Θανάση Κριτσάκη, με ερμηνεύτρια την Ειρήνη Μάστορα.
Με αφορμή την οθωμανική οπερέτα Λεμπλεμπιτζής Χορ χορ αγάς (1875), που γνώρισε μεγάλη επιτυχία στα Βαλκάνια και μελωδίες της ερμήνευσε και ηχογράφησε η μπάντα του Ισλαχανέ το 1909, η παράσταση προτείνει μια πρωτότυπη μουσική για δύο τραγουδιστές (Γιάννης Διονυσίου και Νίκος Σπανάτης) και μικρό σύνολο (Oros Ensemble), καθώς και μια καινούρια δραματουργία που απηχεί και επινοεί εκ νέου το αρχικό λιμπρέτο.
Αναζητώντας την κόρη του Φατίμα στους δρόμους της μεγαλούπολης, ο χωρικός Χορ-Χορ συγκρούεται με έναν ξένο για αυτόν κόσμο και, χάνοντας τον εαυτό του, τελικά μεταμορφώνεται. Σπάζοντας το καλούπι της μοίρας των γυναικών, η Φατίμα αναδεικνύεται σε κεντρική ηρωίδα που ορίζει πλέον τη ζωή της και, βοηθούμενη από μαγικές δυνάμεις, κινεί τα νήματα της πλοκής. H φόρμα του θεάτρου σκιών γίνεται ο σκηνικός χώρος ενός σύγχρονου παραμυθιού, η μουσική παράγει το ηχητικό πεδίο όπου ξεδιπλώνονται οι χαρακτήρες, ενώ ο λόγος ξαναγράφει την παλιά ιστορία –τόσο παλιά και τόσο νέα, όσο η Σεχραζάντ.
Τρία φωνητικά σύνολα, οι Ισοκράτισσες από την Ελλάδα, το Lot Kurbeti από την Αλβανία και το Abagar Quartet από τη Βουλγαρία, προσκεκλημένα από τη WOMO και το γυναικείο φωνητικό σύνολο CHÓRES, δίνουν το δικό τους στίγμα στη μουσική παράσταση BALKANIA ξεδιπλώνοντας την εκφραστικότητα και την αισθητική τους μέσα από τις τοπικές μουσικές τους παραδόσεις.
Η επιλογή του ρεπερτορίου σκοπεύει να αναδείξει σημεία τομής μα και αντίθεσης ανάμεσά τους, που θα σκιαγραφήσουν έναν πολύμορφο καμβά βαλκανικών χρωμάτων και πολυφωνικών υφών. Στα συγκρουσιακά στοιχεία συγκαταλέγονται η ανάδειξη, διάκριση και επισήμανση της εκάστοτε εθνικής ταυτότητας με φορέα τη γλώσσα, τις διαφορές στη μουσική δομή, στα όργανα, στις λεπτομέρειες της εκτέλεσης, στην αισθητική.
Με τις ιδιαιτερότητες και επιρροές της κάθε μουσικής παράδοσης να εμπεριέχουν το ιστορικό υπόβαθρο, τα σκληρά βιώματα της συλλογικής μνήμης των εν λόγω εθνών κατά τον 20ό αιώνα, καθώς και την πολιτική βούληση (που όρισε τόσο τη μορφή όσο και τη λειτουργία των παραδόσεων αυτών στον έξω κόσμο), η συναυλία, σε ένα πλαίσιο πολιτιστικής ανταλλαγής, δίνει χώρο στις διαφορές που τονίζουν τη μουσική ποικιλομορφία, τη διαφοροποίηση και τις μοναδικότητες κάθε περιοχής.
Η μουσική παράσταση Μόρτισσα κι Αλάνης χρησιμοποιεί τη σύγκρουση δύο αρχετυπικών χαρακτήρων της μυθολογίας του ρεμπέτικου τραγουδιού, ενός ιδιότυπου ελληνικού μουσικού είδους, της μόρτισσας και του αλάνη, για να εξερευνήσει τη γενικότερη θεματική της σύγκρουσης. Επιχειρώντας να ξεφύγει από τα στερεοτυπικά σχήματα, θέλει να εισχωρήσει βαθύτερα στην εξερεύνηση μιας βαθιάς εσωτερικής υπαρξιακής σύγκρουσης, της αδυναμίας συγκρότησης ενός «εγώ» που θα μπορέσει να αποδεχθεί έναν ισότιμο «άλλον».
Οι διαπολιτισμικές επιρροές, η εισαγωγή νέων ηθών και τρόπων συμπεριφοράς στην κλειστή ελληνική κοινωνία του μεσοπολέμου, αλλά και η άρνηση επιτέλεσης του φύλου και ο αυτοπροσδιορισμός της σεξουαλικότητας που υπάρχει ως κρυφό επίπεδο σε πολλές συνθέσεις της εποχής, οδηγούν αναπόφευκτα σε μια σύγκρουση συμφερόντων, που στην ουσία όμως θεμελιώνεται σε μια βαθιά εσωτερική, μη διαλεκτική σύγκρουση. Η λύση δεν προκύπτει από τη σύνθεση των αντιθέσεων αλλά από την υπέρβασή τους, μέσω της αποδοχής ενός αυθεντικού «εγώ» και του αυτοπροσδιορισμένου «άλλου».
Η μουσική ομάδα In excelsis συνθέτει μια εύρυθμη παράσταση με τίτλο Εις την Πόλιν – Istanbul βασισμένη στις διάφορες και ποικίλες πλευρές του μουσικού, καλλιτεχνικού και πνευματικού τοπίου στην «οθωμανική» Κωνσταντινούπολη. Στόχος είναι αυτό το τοπίο, ζωγραφισμένο με τα χρώματα των ήχων, του λόγου και της κίνησης, να αποδώσει την ατμόσφαιρα και το κλίμα της εποχής, άλλοτε ονειρικό και πνευματικό, άλλοτε συγκρουσιακό ή λατρευτικό, πάντοτε όμως πολύχρωμο και πολυδιάστατο.
Ύμνοι από το ρεπερτόριο της «βυζαντινής μουσικής» συναντούν τη λατρευτική μουσική των Δερβίσηδων (τάγμα των Μεβλεβί) ενώ εμφανίζονται και χαρακτηριστικές ορχηστρικές συνθέσεις που εκφράζουν και το λόγιο κοσμικό πνεύμα που επικρατούσε στο Παλάτι του Σουλτάνου και την Κωνσταντινούπολη για αρκετούς αιώνες μετά την Άλωση. Παράλληλα, «στρατιωτικά εμβατήρια» συνηχούν με αποσπάσματα από λαϊκούς θρήνους για την Άλωση, και έτσι συμπληρώνονται τα σημαντικότερα ακούσματα της «Πόλης» την αναφερόμενη περίοδο.
Το Phygital είναι μια δράση που αποτελείται από ζωντανές οπτικοακουστικές παραστάσεις, στις οποίες γίνεται χρήση ψηφιακών και φυσικών-αναλογικών μουσικών οργάνων, καθώς και ταυτόχρονων ψηφιακών προβολών.
Πιο συγκεκριμένα, το Phygital χωρίζεται σε τρεις ζωντανές μουσικές εμφανίσεις σύγχρονης ηλεκτρονικής μουσικής από τους μουσικούς George Apergis και Alex Retsis, μαζί με συγχρονισμένες ψηφιακές προβολές από την καλλιτεχνική ομάδα DEN. Οι προβολές περιλαμβάνουν εικαστικά χαϊκού, ένα κολάζ περιεκτικών μικροσυνθέσεων που συνδυάζουν οργανικές και συνθετικές μορφές, συνδεδεμένες με μια αποδημητική και απρόβλεπτη αφήγηση.
Την πρώτη ώρα, το κοινό θα βιώσει μια ψηφιακή ζωντανή μουσική παράσταση από τον QEBO (Alex Retsis), που περιλαμβάνει ένα μείγμα ηλεκτροακουστικής και μουσικής, εμπνευσμένη από την αρχιτεκτονική του κάστρου.
Η δεύτερη ώρα σηματοδοτεί τη ζωντανή μουσική εμφάνιση από το project EMEX των George Apergis και Alex Retsis, συνδυάζοντας φυσικά-αναλογικά όργανα με ψηφιακή τεχνολογία και προσφέροντας μια δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ ψηφιακού και αναλογικού ήχου.
Τέλος, η τρίτη ώρα είναι αφιερωμένη σε μια αναλογική ζωντανή εμφάνιση, κατά την οποία ο καλλιτέχνης George Apergis θα χρησιμοποιήσει αποκλειστικά δίσκους βινυλίου.
Η μουσικοθεατρική παράσταση Στον Λαβύρινθο: Μαρτυρίες και ποιήματα φυλακισμένων γυναικών ζωντανεύει ποιήματα, σκέψεις και μαρτυρίες φυλακισμένων και αποφυλακισμένων γυναικών.
Με όχημα παραδοσιακά τραγούδια από διάφορα μέρη της Ελλάδας και της Κάτω Ιταλίας αναδεικνύονται οι συναισθηματικές διακυμάνσεις, οι εσωτερικές συγκρούσεις και ο ψυχικός αγώνας των γυναικών αυτών. Στη σκηνή, επτά γυναίκες καλλιτέχνιδες –πέντε μουσικοί, μια ηθοποιός και μια χορεύτρια– δημιουργούν από κοινού μια ποιητική, μουσική και εικαστική αναπαράσταση του Λαβυρίνθου.
Μια σύγχρονη τελετουργία που συνδυάζει την αφήγηση, τη live μουσική και τον χορό δημιουργώντας άλλοτε ένα καταιγιστικό, πυρετικό performing και άλλοτε μια πιο «δωρική» παραδοσιακή φόρμα διαφορετικών σκηνικών εκδηλώσεων, με σκοπό να ζωντανέψει επί σκηνής τον Λαβύρινθο που γεννιέται στο μυαλό και την ψυχή των έγκλειστων γυναικών. Ένας ύμνος στην προσωπική διαδρομή κάθε ανθρώπου μέχρι να φτάσει στην πολυπόθητη ελευθερία.
Είμαστε οι πρώτοι ένοικοι του πλαισίου «συμβίωσης» ανθρώπων και μηχανών. Οι πειραματισμοί δεν αφορούν πλέον τον διάλογο, αλλά το νέο περιεχόμενο καθαυτό και το επείγον ερώτημα κλιμάκωσης: «Εμείς αντί για Αυτές ή Αυτές αντί Ημών. Εμείς μαζί με Αυτές; Εμείς ως Αυτές ή Αυτές ως Εμείς». Η αναμέτρηση διεξάγεται στο μόνο σημείο που χωράει μία παύση, στο αχαρτογράφητο πεδίο συνάντησης της τεχνητής με τη συναισθηματική νοημοσύνη – αστερισμό του κατακλυσμού της εποχής μας.
Η Τεχνητή εμπιστοσύνη είναι ένα τεχνονουάρ με μουσική γραφή. Η αλληγορία, που διατρέχει το έργο σαν φωτεινή δέσμη, και η τελετουργία ενός ανθρωπομηχανικού event υποβάλλουν τόσο την πύκνωση του μουσικού όσο και τις νόρμες του ομιλούντος θεάτρου. Το λιμπρέτο και η σκηνοθεσία σημαδεύουν την ελλειπτικότητα κάθε Δοκιμασίας χωρίς σκληρά δεδομένα, ενώ η μουσική σύνθεση διαρκώς σχολιάζει τη μηχανική της σύγχρονης διαμεσολάβησης, όπου κανείς δεν ξέρει ποιος/ποια καλείται να μιμηθεί τι – τα δημιουργήματα τις/τους δημιουργούς ή μήπως αντίστροφα;